مجموعه تلاوتهای مصطفی اسماعیل + بیوگرافی

اکبرالقراء استاد مصطفي اسماعيل از مشاهير و نوابغ علم قرائت قرآن در جهان اسلام است که کلام خدا را با آهنگي بسيار لطيف و دلنشين و با الحاني منطبق با معاني و مفاهيم الهي تلاوت مي کند . وي استادي است بي بديل که در فن قرائت سبکي بسيار ممتاز دارد . مردي است که تمامي قاريان جهان در آستان پر از معنويتش سر تعظيم فرود مي آورند و همه به او عشق مي ورزند .

به راستي که تلاوت شيوا و ممتاز قاري برجسته اي چون مرحوم استاد مصطفي اسماعيل که توأم با دلپذير ترين نغمات آسماني و کلام روح بخش آيات الهي مي باشد جان را طراوت و آرامش مي بخشد و اينچنين است که رسول خدا صلي الله عليه وسلم مي فرمايند «صداي نيکو زينتي است براي قراء». قاريان مبرز و اهل فن بر اين عقيده اند که صوت محزون مرحوم استاد مصطفي اسماعيل داراي صفا و پختگي و جذبه اي روحانيست که به دلهاي مستمعين مي‌نشيند و از گيرايي خاصي برخوردار است .

مصطفي را ، نه تنها قرائت او بلکه تواضع و جوانمردي اش دوست داشتني مي کند . وقتي سوره احزاب را مي خواند مردم چنان فرياد به تحسين اومي گشايند که مجلس به خود مي لرزد و وقتي در اثناي قرائت با تواضع و افتادگي از مردم اجازه پايان قرائت خود را مي خواهد ، آن ها به او اصرار مي ورزند و از او ادامه قرائت را التماس مي کنند . او نيز مي خواند و آنگاه يکي از قرائت هاي استثنايي تاريخ را مي آفريند و سوره الحاقه را چنان مي خواند که مستمعين را هوش از سر به در مي شود . تلاوتهاي مرحوم استاد مصطفي اسماعيل تا اعماق جان انسان رسوخ نموده و مستمع را به انديشيدن در آيات الهي قرآن و پند و عبرت گرفتن از کلام پروردگار متعال ترغيب مي‌کند . بجاست در اين زمينه به سخنان حضرت آيت الله خامنه اي رهبر معظم انقلاب اسلامي که در جمع قاريان و کارکنان راديو قران ، ايراد فرموده اند توجه کنيد :

«هنر قاري قران اين است که هرچه بيشتر معاني قران را در ذهن مستمع مجسم بکند ؛ به اين نکته توجه کنيد : اينکه ميبيند يک تلاوت گري يکدفعه گل ميکند و اهل نظر و اهل بصيرت او را قبول ميکنند بي جهت نيست يک علتي دارد . شيخ مصطفي اسماعيل يا عبدالفتاح و اساتيدي از اين قبيل کساني هستند که وقتي قرآن مي خوانند شما مي‌بينيد مفاهيم قران در ذهنشان مجسم است ؛ احساس مي کنيد او دارد مفاهيم را به شما ميدهد نه حرف را ؛ علت (شهرتشان) اينها هست لذاست که اينها در همان منطقه خودشان هم معروف مي شوند و ديگران و شاگردهايشان مقلد اينها مي شوند . و شما نگاه کنيد بين اين قراء بزرگ ؛ مثلا شيخ مصطفي اسماعيل که من دقت کردم و شايد ديگران هم همين طور باشند من نديدم جايي در وقف مطلق مصطفي اسماعيل نايستد ؛ معمولا مي ايستد ؛ شما هم بايستيد ؛ اين ايستادن صدا را زيباتر و دلنشين تر مي کند و هم معني ؛ اين هم يک نکته بود » .

شيوه اي را که مرحوم مصطفي اسماعيل در علم قراءات مبتکر آن بوده است شاهکاري برجسته است که در آن قاري قرآن همزمان با تلاوت و بيان علم تجويد قادر است تا مفاهيم آيات الهي را به مستمعين برساند و تجسم عيني مفاهيم عميق قرآني را ايجاد نمايد و اينچنين است که جوهر و بطن قرآن کريم در لحن زيباي قاري گرانقدر و ارجمندي چون مرحوم استاد مصطفي اسماعيل مي درخشد . مرحوم استاد به کليه قراءات سبعه و راويان قراء تسلط و چيرگي خاصي داشت و با قرائت گوناگون قرآن کريم را تلاوت مي نمود ، اما اکثراً به قرائت ورش مصري به تلاوت آيات مبادرت مي ورزيد .همچنين او به تمامي مقامات و الحان قرآني مهارت و استادي وافري داشت بطوري که اهل فن او را يگانه مقري قرآن مي دانند .

مصطفي در ناحيه طنطا از کشور مصر متولد گرديد و تحت آموزش اوليه استاد سيد البدوي قرائت قرآن را فرا گرفته ، سپس در ناحيه طنطا در مؤسسه الاحمدي به همراه شيخ خليل الحصري در محضر شيخ «ابراهيم سلّام» که از بزرگترين اساتيد آن زمان بود به تحصيل علوم عالي قرائت پرداخت . زماني که مصطفي براي اولين بار به شهر قاهره مسافرت کرد ، در ملاقات با شيخ محمد رفعت قرائت قرآن نمود ، آنگاه امام القرّاء دستانش را در ميان گرفته ، آينده اي درخشان را به او نويد داد . او که يک نابينا بود با چشم بصيرت مصطفي را به خوبي شناخت و زيبايي کار او را در اعماق وجود خويش احساس کرد .

مصطفي يکي از اساتيد مسلم علم قرائت است ، استادي که با آشنايي با نغمات و مقامات موسيقي و علم تجويد ، بهترين و بالاترين قرائت ها را آفريده است . او مي گويد : « طريقه تجويد و صوت قرآن کريم بر پايه حدود 18 مقام استوار است که برخي از آنان عبارت اند از : بيات و مشتقات آن... صبا ، شور ، حجاز ، رست ، سه گاه ، عجم ، مرمل ، نهاوند ، عشاق و ... » از نظر مصطفي يک قاري قرآن که داراي صوتي زيباست ناگزير است که با موسيقي آشنا باشد و نيز وقف و ابتدا را بايد بداند ، اما اين همه در شرايطي است که قاري به اصول تلاوت خللي وارد نساخته و حق آيات را ادا کند . صوت خوش در آيات و احاديث نيز پسنديده است و همواره مورد تاييد بوده است . آنجا که حضرت رسول (ص) فرمودند : « قرآن را با صوت زيبا ، نيکو بخوانيد » و همچنين مي فرمايند : « آن کس که قرآن را با تَغَنّي و آهنگ قرائت نکند از ما نيست ». همه مي دانند مقصود از غنا و آهنگ در اينجا صوت نيکوست . صوتي که حق تلاوت را آن چنان که مورد رضاي خداست فراهم مي سازد .

مرحوم استاد حصري درباره صوت استاد مصطفي اسماعيل مي گويد « او از جمله قاريان ممتازي است که در بيان الحان قرآني تسلط و استادي خاصي داشت.

از نظر مصطفي يک قاري قرآن بزرگترين و بهترين سفير براي اسلام و کشور خود مي باشد . وي در اين راستا عنوان مي کند که در سفري که در سال 1352 به ترکيه داشته است استقبال زيادي از سوي مردم و مقامات کشوري صورت گرفت ، تا آنجا که نخست وزير ترکيه خود شخصاً به استقبال و ديدار با وي آمدند و به همراه وزير فرهنگ به مدت نيم ساعت با وي به گفتگو نشستند ، پس از آن قرآني را که حروف آن با آب طلا نوشته شده بود ، به او هديه کردند . و نيز طي مسافرت هايي که به لبنان داشت از سال 1353 به مدت 3 سال در ايام ماه مبارک رمضان به تلاوت قرآن در اين کشور پرداخت ؛ در اينجا نيز به او نشان درجه يک کشور را اعطا کردند . شيخ مصطفي اسماعيل به کشورهاي بسيار زيادي در اقصي نقاط جهان مسافرت کرده است . وي مي گويد : « يک قاري قرآن در قلوب مسلمين جهان جايگاه ويژه اي دارد . مردم از او استقبالي شايسته شخصيت او به عمل مي آورند ، حتي از زماني که قدم در فرودگاه آن ديار مي گذارد ، روزنامه ها و مجلات پيرامون تاريخ زندگي او و تاريخ کشورش ، مقالات بسيار مي‌نويسند و راديو و تلويزيون نيز در اين رابطه به پخش برنامه هايي اهتمام مي ورزند ».

رهبر معظم انقلاب اسلامي حضرت آيت الله خامنه اي به تلاوت هاي مصطفي اسماعيل علاقه وافري دارند . ايشان مي فرمايند : « علّت شهرت اين قاري اين است که به هنگام تلاوت مفاهيم و مضامين را در ذهن مجسم مي کند...»

آري استاد مصطفي ، از اساتيد برجسته اي است که چون تلاوت مي کند ، هر جا که شنونده اي باشد بي اختيار به تحسين و تشويق او لب مي گشايد . آنگاه که لفظ (ماءِ) را تلاوت مي کند ، چنان مي خواند که مستمع آب را در مقابل ديدگان مجسم مي کند . اين حالت در تمامي کلمات و آيات مشهود است .

از مشهورترين اماکني که استاد در آن مکان ها به تلاوت قرآن پرداخته است ، مسجد جامع اموي ، جامع کبير در لبنان ، مسجد امام حسين (ع) در عراق ، مسجدالاقصي ، مسجدالحرام و مسجد جامع کبير در پاريس را مي توان نام برد .

اين اساتيد بزرگ علم قرائت قرآن علاوه بر تلاوت هاي مجلسي ، تمامي قرآن کريم را نيز به شيوه ي تحقيق و ترتيل قرائت کرده است که در اکثر کشورها ، شيفتگان کلام الهي ، به تلاوت هاي زيباي او گوش جان سپرده ، از آن بهره ها مي گيرند و قاريان بسيار با استماع تلاوت هايش دراين راه به مراتب اعلي در قرائت قرآن رسيده اند . تلاوت هاي اين استاد مسلم علم قرائت همه هفته از راديو قرآن جمهوري اسلامي ايران به سمع دوستداران تلاوتهاي ايشان مي رسد .

سرانجام شيخ مصطفي اسماعيل پس از عمري پربار ، در حالي که شيفتگان بيشماري از تلاوت هاي دلنشين خويش برجاي گذارده بود ؛ در سال 1359 ه.ش. در شهر قاهره به سوي معبود شتافت و بدين سان جهان اسلام در غم از دست دادن نابغه اي - که سراسر جهان به عظمتش معترف بود - سوگوار گرديد . فردي که با صوت و لحن دلنشين اش توانست بسياري را فراسوي دين مبين اسلام رهنمون سازد . همانگونه که خود بارها گفته بود : يک قاري قرآن بزرگترين سفير قرآن عزيز است .